De muzikanten zaten op een andere plek dan ze gewend waren. Bij het instuderen van het nieuwe werk, bleek dat het dragen van oordoppen niet alleen verstandig is voor je gehoor. Het kan jou als muzikant ook helpen bij je algemene prestatie binnen het orkest.
Ik speelde altsaxofoon bij de Wester Harmonie (dat doe ik overigens nog steeds!). Het nieuwe in te studeren stuk op de lessenaar was Excerpts from Lord of the Rings van Johan de Meij. Dit keer voerden we het uit samen met het Wester Kamerorkest. Door de komst van de strijkerssectie werd de saxofoonsectie verhuisd. We zaten niet langer rechts van de dirigent, een rij achter de fluiten, maar we zaten voor de trompetten. Wie Symfonie nr. 1 van Johan de Meij kent, kent het trompetsignaal in het eerste deel ‘Gandalf’. Ook Excerpts from Symphony no. 1 heeft dat welbekende trompetsignaal. Het was de eerste repetitie in de nieuwe opstelling. De trompetten zetten in… en de altsaxofoons hadden acht maten de tijd nodig om bij te komen van de schrik. Wij hadden daarmee ónze inzet gemist.
De eerstvolgende repetitie hadden we alle drie maatregelen getroffen: we hadden – los van elkaar – gehoorfilters gekocht om onze oren te beschermen. We hadden tijdens de uitvoering onze inzet gelukkig niet gemist!
Heb je oren lief en koop oordoppen
Sindsdien heb ik regelmatig mijn oordoppen in gehad: tijdens concerten, in de bioscoop, in het vliegtuig, met doe-het-zelf-klussen en dus ook tijdens repetities. Sinds een paar jaar heb ik zelfs oordoppen die op maat voor mijn oren zijn gemaakt. Die zitten echt lekker!
Ik heb inmiddels de nodige ervaring met het spelen van altsaxofoon met oordoppen in. Helaas zijn er toch wel enige nadelen aan.
- Bij sommige filters kan vervorming optreden;
- Je zit op een eilandje te spelen;
- Je hoort niet hoe hard of zacht je speelt.
Vervorming
De vervorming in oordoppen kan daarnaast ook best lastig zijn voor de muzikant. Vervorming betekent dat de verschillende geluidsfrequenties niet evenredig worden gedempt. Als toehoorder heb je hier misschien niet zo veel last van, maar als muzikant is het funest. Als dirigent natuurlijk ook! Boventonen klinken namelijk niet in balans en je hebt het idee dat jij of anderen niet goed stemmen in het orkest. Wanneer je dus oordoppen wil kopen, let er dan op dat je voor vlakke filters kiest. Deze vlak filters zorgen er namelijk voor dat er geen vervorming is.
Dynamiek en oordoppen
Als je niet hoort hoe hard of zacht je speelt, dan sta je voor een behoorlijke uitdaging. Het is dus ook belangrijk om thuis te oefenen met en zonder oordoppen in. Je kan een decibelmeter als app op je telefoon installeren. Dan kan je tijdens het oefenen op het metertje kijken hoe luid je forte of piano klinken. Dynamiek spelen is namelijk ook een ‘muscle memory’. Na verloop van tijd wéét je hoe veel input je moet geven voor een mezzoforte.
Er zijn dus best wel wat uitdagingen voor de muzikant – en vooral de blaasmuzikant – met oordoppen in. Maar…
De technieken zijn verbeterd
De technieken van de filter zijn de afgelopen jaren enorm vooruit gegaan. Mijn eerste (universele) oordoppen waren verschrikkelijk om in te hebben tijdens het spelen. Ik hoorde mezelf hard intern en had hierdoor de neiging heel zacht te spelen. Nieuwe universele oordoppen (bijvoorbeeld die van Pluggerz) hebben dat al veel minder.
Oordoppen op maat
De beste keus voor de muzikant is nog altijd de oordoppen op maat. Als je, zoals ik, kleine oren of gehoorgangen hebt, dan zitten universele oordoppen al snel heel strak en vervelend. Het is best een uitgave, deze oordoppen, want ik was er ruim 150 euro voor kwijt. Ze gaan ook maar ongeveer vijf jaar mee (Je oren blijven namelijk je leven lang doorgroeien!). Maar uiteindelijk weegt deze investering voor mij op tegen gehoorbeschadiging, tinnitus en/of een gehoorapparaat op m’n 45ste. De keuze was snel gemaakt. Ik heb mijn oordoppen bij Beter Horen laten inmeten.
Terug naar dat trompetsignaal…
Als je trouwens van dat mooie trompetsignaal (en andere mooie klanken ook) wil genieten, dan kan je de complete Symfony no. 1 ‘The Lord of the Rings’ van Johan de Meij beluisteren op Spotify! Persoonlijk vind ik deze symfonie mooier dan de filmmuziek van Howard Shore van de gelijknamige film, en dat zegt wel wat. Of zegt dit vooral wat over mij en mijn liefde voor blaasmuziek?